Wanneer burgers naar Montfoort kwamen moesten zij er zeker van zijn dat zij er een bestaan konden opbouwen. Als de drapeniers dan naar Montfoort kwamen, namen zij hun eigen werkmensen mee. Dat zij de stad snel en gemakkelijk verlieten, versterkt het beeld van de lokale textielnijverheid.
Kwam men naar Montfoort dan moest men de burgereed afleggen. In het poorterboek worden ‘die geene die het Borgerrecht binnen der Stede Montfoort gewonnen hebben’ van 1527 geregistreerd. Zo ook Hendrik Ultee.
Op 25 januari 1699 wordt Hendrik aangenomen tot 'borger'. In het burgerboekje lezen we:(63)
De tekst van de eed die de nieuwe burgers moesten afleggen luidt als volgt:(64)
‘Eedt der Borgeren van Montfoort
Dat sweer ick dat ick als Borger ende intwoonders sal wesen
binnen Montfoort, dat ick de heeren Officier, Borgermrs,
ende Regierders der stadt Montfoort in haere
gerecgtigeheden bevelen en Ordonantien salh
gehoorsamen, ende deselve, ende mijne mede Burgers
sulle nootverswaringen des Yst (?) ende Schout sal sijn.
Soo waerlyck helpe mij
Godt heylig woort’
Met het afleggen van een eed was men er nog niet. Er moest namelijk ook 'leges betaald worden bij die geenen die tot Burger deser stede Montfoort worden aangenomen'. De hoogte van de leges en de verdeling van de opbrengst was als volgt geregeld:
Een ‘hele leges’ (f. 4-16-) moest betaald worden door 'persoonen die van buiten inkoomen en met aan burgers dogters zijn getrout'. Bij de ‘halve leges’ (f. 2-8-) staat de onduidelijke notitie: 'dogh zoo aan burgers dogters zijn getrouwt'.
Over de verdeling van deze leges is bekend dat beide burgermeesters en de secretaris van de stad ieder één gulden en 8 stuivers ontvingen. De bode kreeg ook nog eens 12 stuivers. Zo was het bedrag van 4 gulden en 16 stuivers netjes verdeeld.
Als aangenomen burgers treffen we onder andere ook aan:(65)
Beide mannen zouden trouwen met vrouwelijke Ultees.
Om te zien welke beroepen er zoal in Montfoort voorkwamen heb ik een opstelling gemaakt van de namen en de beroepen zoals die in de belastinglijsten van 1733, 1740 en 1750 voorkomen.(66)
Het totaal van de opgave in 1733 bedraagt 2.043 gulden plus 'uit de lijst onvermogende personen' 159 gulden. In deze lijst komt in 1733 ook de naam van Philippus Foreest als 'wijnkooper' voor. Hij trouwt in 1726 met Beatrix, een dochter van Hendrik en Trijntje.
De hiervoor gemaakte lijst is zeker niet kompleet, maar kan toch dienen om een globale indeling te maken naar soorten beroep en het te betalen familiegeld.
De herbergiers brachten dus het meeste geld in het laatje.
Op grond van de gegevens van de belastinglijst kan gesteld worden dat het aantal tappers en slijters in vergelijking met 1674 iets verminderd was. Voor enkele Montfoorters echter was dit ambacht een extra bron van inkomsten en hun nevenberoep werd niet in de belastinglijst vermeld. Johanna van Blokland, wonende in de Lange Kerkstraat was spinster en slijtster. Dirk de Vogel, wonende in de Heiliglevenstraat was zelfs schipper op Amsterdam en verkocht ook 'gebrande wijnen' (brandewijn en jenever). De Montfoortse burgers hadden alle mogelijkheden met een borrel de dorst te lessen.
De verkeersfunctie was in 1749, in vergelijking met de situatie 75 jaar eerder, aanzienlijk verbeterd. De vaste scheepvaartverbindingen werden bemand en er waren personen door de vroedschap aangesteld tot zakkendrager om goederen binnen de stadsmuren te transporteren. Het achtste artikel van de ordonnantie op de zakkendragers vermeld: 'Nimand sal mogen dragen of bearbeyden de voornoemde goederen anders dan de geswoorde dragers ...' (67)
Wanneer een burger zijn handelswaren door een knecht of bediende liet versjouwen kon hem dat een boete van zes gulden opleveren. Volgens artikel 12 waren de zakkendragers gehouden om 'de borgers en ingesetenen met alle vlijtigheyd en naarstigheyd te bedienen (...) sonder eenige drank of fooytje te pretenderen'. Voor het versjouwen van de biervaten was een gezworen bierdrager aangesteld.
64 GAM 155
65 GAM 157.
66 GAM 798.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten